یادداشت؛
اما و اگرهای تفکیک راه از وزارت راه و شهرسازی
یک پژوهشگر اقتصادی اعتقاد دارد عدم بهینه شدن مأموریت های راه و مسکن علیرغم ادغام، ناشی از داشتن درک ناصحیح از مأموریت های دستگاههای تابعه وزارت راه و شهرسازی است.
به گزارش پلات به نقل از مهر، یک پژوهشگر اقتصادی اعتقاد دارد عدم بهینه شدن مأموریت های راه و مسکن علیرغم ادغام، ناشی از داشتن درک ناصحیح از مأموریت های دستگاههای تابعه وزارت راه و شهرسازی است.
روح الله هنرور، مدیر مرکز مطالعات دولت و بخش عمومی اندیشکده حکمرانی شریف در یادداشتی به مسئله تفکیک وزارت راه و شهرسازی و ایجاد دو وزارت مستقل راه و ترابری و مسکن و شهرسازی پرداخته است که متن کامل آن از نظرتان می گذرد:
طرح «انتزاع بخش ساختمان و شهرسازی از وزارت راه و شهرسازی و تشکیل وزارت حمل و نقل و وزارت ساختمان، شهرسازی و آمایش سرزمین» که چندی قبل در مجلس مطرح و کلیات آن رد شد، بار دیگر مساله ادغام ناموفق وزارت خانه های «راه و ترابری» و «مسکن و شهرسازی» در سال ۱۳۹۰ را مطرح ساخت.
مدعای اصلی امضاءکنندگان و مدافعان طرح این بود که مشکلات صنعت حمل و نقل و نابسامانی های بخش مسکن و شهرسازی ناشی از بزرگی و عدم یکپارچگی وزارت راه و شهرسازی است.
مخالفان طرح هم بر هزینه های تفکیک و نامناسب بودن زمان پیشنهاد آن (با توجه به معرفی کابینه جدید) تاکید داشتند و مدعی بودند که یک مدیر توانمند خواهد توانست وزارت خانه را به خوبی اداره کند و برنامه ها را به نتیجه برساند.
گذشته از این که این اظهارنظرها چقدر دقیق یا کارشناسی است، یک نقص کلیدی مباحثات این بود که هیچ تصوری درباره این که تفکیک باید چگونه صورت پذیرد و نتایج آن چه خواهد بود وجود نداشت.
به نظر می رسید در سمت موافقان باور این است که هرگونه تفکیکی به بهبود عملکرد وزارت خانه ها منجر خواهد شد و در سمت مخالفان باور این است که هیچ گونه اصلاح ساختاری نیاز نیست و همه آنچه لازم است یک مدیر توانمند است.
این در حالی است که با یک نگاه به ساختار وزارت راه و شهرسازی میتوان فهمید که عدم یکپارچگی آن صرفا نتیجه ادغام دو بخش «حمل ونقل» و «شهرسازی» نیست و در مواردی، عدم یکپارچگی ناشی از تعریف نامناسب نقش و جایگاه سازمان های زیرمجموعه یا در رابطه با وزارت خانه است.
به عنوان مثال سازمان هواشناسی کشوری یکی از سازمان های زیرمجموعه این وزارت خانه است که به زحمت میتوان ارتباطی بین مأموریت این سازمان و مأموریت های هر یک از دو بخش وزارت خانه پیدا کرد (اگرچه در گذشته یکی از نقش های مهم این سازمان پشتیبانی از حمل و نقل خصوصاً حمل و نقل هوایی بوده است).
این در حالی است که سازمان نقشه برداری کشوری که خدمات بسیار بیشتری به هر دو بخش حمل و نقل و شهرسازی عرضه می کند، به علل مختلف، از بدو تأسیس زیرمجموعه سازمان برنامه و بودجه بوده است.
بی توجهی به نقش و وظایف سازمان ها و اهمیت آن در تعیین جایگاه و بخش مرتبط در اکثر مطالعاتی که تحت عنوان مطالعات تطبیقی درباره ترکیب وزارت خانه های کشورهای مختلف انجام می شود هم به چشم می خورد.
عموماً در این گزارش ها هیچ گونه توجهی به شرح وظایف و ابعاد سازمانی (تعداد کارمندان و سازمان های زیرمجموعه یا مرتبط) نمی گردد و مقایسه تنها بر مبنای شباهت اسمی بین وزارت خانه ها صورت می گیرد.
این در حالی است که نگاهی که برای اصلاح ساختار وزارت خانه هایی مثل راه و شهرسازی در پیش گرفته می شود باید مبتنی بر تحلیل دقیق کارکرد و تخصص نهادهای زیرمجموعه و با هدف ساده سازی و بهبود فرآیندها و کاهش هزینه ها در بلندمدت باشد؛ مسائلی که به کلی از بحث های موافقان و مخالفان طرح «انتزاع بخش ساختمان و شهرسازی از وزارت راه و شهرسازی …» غایب بود.
در این رویکرد جایگزین، اصلاح و تدقیق وظایف و مسئولیت های سازمان های زیرمجموعه وزارت خانه ها در اولویت قرار می گیرد و با حرکت به سمت ایجاد سازمان های نیمه مستقل اجرایی در حوزه هایی که مسئول عرضه خدمات و یا تنظیم گری هستند امکان ارزیابی و بهبود عملکرد سازمان ها فراهم می شود.
تنها بعد از طی این مسیر است که میتوان - در صورت ضرورت - درباره سازمان دهی مجدد سازمان ها در سطح کلان در چارچوب وزارت خانه ها اظهارنظر نمود. بدیهی است که در این فرآیند میتوان از مطالعات تطبیقی دقیق و حساب شده هم استفاده نمود. امید است که نمایندگان و دولت با در پیش گرفتن این رویکرد جایگزین، مساله اصلاح واقعی ساختار و عملکرد وزارت خانه ها را از سطح سازمان ها شروع کنند.
منبع: پلات
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب